OVERWEGING door Lieuwe T. Wijbenga

Gods leiding

(Matteüs 2: 13-23)

We hebben de geboorte van Jezus gevierd. De wijzen uit het Oosten hebben het kind bezocht en eer gebracht. Maar daarmee is ook het gevaar dichterbij gekomen. Voor Jozef, Maria en hun kind is de tijd van vrede en veiligheid voorbij. Want Koning Herodes is helemaal niet zo blij met de geboorte van dit kind. Jozef wordt in een droom gewaarschuwd: ‘Sta op en vlucht met het kind naar Egypte’. Het gezin vertrekt meteen naar Egypte en bleef daar tot de dood van Koning Herodes. En opnieuw wordt Jozef in een droom op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen in het land Israël.

Jozef die in een droom wordt gewaarschuwd voor komend onheil of voor hersteld vertrouwen in de toekomst. Zo’n beschrijving vinden we in de eerste plaats mooi. Want het betekent dat God zich rechtstreeks om ons bekommert, om ons mensen, om zijn volk. God is bewogen om de wereld te beschermen. Maar vervolgens roept dit ook weerstand op. Want als God hier wel sturing geeft, waarom dan op andere momenten niet? Op momenten dat er gevaar dreigt kunnen we wel wat hulp van bovenaf gebruiken.

Daarom leek het mij goed om eens nader naar dit Bijbelgedeelte te kijken. Jozef wordt opgeroepen om terug te gaan naar het land Israël. Maar waar precies, dat moet hij zelf inschatten. Jozef aarzelt. Zal hij naar Bethlehem gaan, de stad van David. Of naar Jeruzalem, de stad van de Messias. Of naar Galilea, waar hij de weg wist. Opnieuw krijgt hij in een droom aanwijzingen. Jozef kiest ervoor naar Galilea te gaan. Welke plaats, ook dat moet hij zelf beslissen. Jozef besluit om in Nazareth te gaan wonen.

Waarom maakt God het zo ingewikkeld? Waarom niet meteen zeggen: ga naar Nazareth. Waarom al die aarzelingen en dromen? Kennelijk wil God ons wel richting geven, maar moeten we zelf de beslissing nemen. We moeten zelf ons gezond verstand gebruiken. Zou God dat allemaal voor ons doen, dan zijn we niet meer dan een pop aan touwtjes. Dan zouden we slaven zijn van Gods grote plan. Dan zouden we dus niet vrij zijn. En dát is een gruwel voor God. God laat ons de ruimte om zelf plannen te maken. Hij wijst de weg in een droom, maar Jozef moet zijn ogen goed open houden. God komt tot ons als wij slapen, maar wij moeten klaarwakker blijven. We mogen bidden om Gods leiding, maar we moeten wel ons gezond verstand blijven gebruiken. Als we ziek zijn, dan vragen wij om een dominee of kerkelijk werker, maar vooral om een dokter.

Jozef lijkt een bevoorrecht mens omdat hij door een engel van de Heer wordt geholpen. Maar daarmee begint het pas. Jozef krijgt er een enorme verantwoordelijkheid bij: hij moet hard aan het werk. Met zijn handen, maar vooral met zijn hoofd. Als God tot ons spreekt, ligt er ook voor ons een enorme verantwoordelijkheid. We worden op pad gestuurd. Maar we krijgen de ruimte om zelf keuzes te maken wat we gaan doen. En we komen er wel achter of dat goede of verkeerde keuzes zijn. Als we ons gezond verstand maar blijven gebruiken en ingrijpen als het mis dreigt te gaan.